प्रबोधन १००

प्रबोधनकाराचं ‘सीताशुद्धी’ हे नाटक १९०९ साली पुस्तकरूपाने प्रसिद्ध झालं. ते त्यांचं पहिलं पुस्तक होतं. मात्र या नाटकाचा प्रयोग झाला की...

`रंगभूमीवर मरण, हाच माझा मोक्ष’ हा मथळा प्रबोधनकारांनी त्यांचे मित्र कृष्णराव गोरे यांच्या आठवणींच्या स्फुटाला दिलाय. रंगभूमीविषयी निष्ठा काय असते,...

बच्चूमास्तरचं खरं नावही कुणाला माहीत नव्हतं. त्यांच्या जवळचे असलेल्या प्रबोधनकारांनाही ते कधी कळलं नाही. त्यांची आठवण काढणारंही कुणी नाही. पण...

स्वदेशी चळवळीने प्रबोधकारांना नुकत्याच विशीत प्रवेश केलेल्या वयात उत्तम पैलू पाडले. या चळवळीने ते एक जोरदार वक्ते म्हणून लोकप्रिय झाले....

गिरगाव चौपाटीवर चर्नी रोड स्टेशनच्या जवळ घोड्यावर चढून बसण्यासाठी एक चौकोनी दगड होता. त्यावर उभं राहून भाषणं करण्याची पद्धत होती....

गिरगावात मुक्काम असताना `बॅचलर लाईफ'च्या गमतीजमती प्रबोधनकारांनी रंगवून सांगितल्या आहेत. त्यात गरिबी आहे, पण त्याचं प्रदर्शन नाही. उलट एक मस्ती...

`माझ्याइतका कडवा प्रयत्नवादी, खटपट्या आणि धडपड्या माझा मीच, असे गर्वाने नव्हे, पण आत्मविश्वासाने म्हणतो. आत्मविश्वास हेच मा‍झ्या जीवनाचे भांडवल आहे....

दुःखातून वटवृक्ष उभा राहिला अर्जंट मनीऑर्डर तारेसाठी दीड रुपया मिळाला नाही आणि प्रबोधनकारांची मॅट्रिकची परीक्षा हुकली. कायमची हुकली. मॅट्रिक नाही...

वयाच्या आठव्या वर्षापासून अठ्ठ्याऐंशीव्या वर्षापर्यंत प्रबोधनकारांच्या आयुष्यात एक गोष्ट ठळक दिसते, ती म्हणजे स्त्रियांवर होणार्‍या अन्यायाच्या विरोधात पेटून उठणं. त्यांनी...

    सध्या धुंदूरमास सुरू आहे. कॅलेंडरवर लिहिलंय की १६ डिसेंबरपासून सुरू झालेला हा महिना या १३ जानेवारीपर्यंत चालणार आहे....