व्हय देवा म्हाराजा म्हणून हेल काढून घातले जाणारे गार्हाणे किंवा बोलीभाषेत गाराणा ही कोकणाची खासियत. होळीत ग्रामदैवत ‘खेलाय’ बाहेर पडते, तेव्हा भक्तगण आपल्या सगळ्या प्रापंचिक विवंचनांच्या संदर्भातली गार्हाणी या आईकडे किंवा म्हाराजाकडे घालतात… कधी शुभकार्य निघाले तर ग्रामदेवतेकडे गार्हाणे घालून तू आमच्या पाठिशी सादर अस, आम्हाला सुखपत्ती दे, असं जिव्हाळ्याच्या अधिकाराने आवाहन केलं जातं… नववर्ष हा सगळ्या जगातला एक महत्त्वाचा दिवस… २०२३ सालात महाराष्ट्राच्या दैवतांनी मराठीजनांवर कृपादृष्टी ठेवावी, याचं खास मालवणी ठसक्यातलं हे मार्मिक विशेष गार्हाणे वाचायला सज्ज हो रे वाचक म्हाराजाऽऽ!
– – –
लिंगा जैना ब्राह्मणा संविधाना
स्वामी समर्था, पाच पुरी बारा आकारा
आज छत्रपती शिवाजी महाराज,
शाहू-फुले-आंबेडकर ह्या विचारभूमीचे आकारी
नि चौर्यां यशीचो अधिकारी सामील होवन्
ह्यो जो काय आमचो महाराष्ट्राचो मुलूख
हरयागार फुला-फळांनी, शेती-भातीन
कामगारांच्या घामाच्या माणिक-मोत्यांनी राखलंस
शेराक सव्वाशेर दिलंस, पाचाच्ये पंचवीस केलंस
तशीच राठी फुडे चालू ठेवन्
शेवा-चाकरी करून घी म्हाराजाऽऽ!
पाच तत्त्वाक पाच पाना ठेवलेली आसत
चुकीच्या पानार चूक घाल
समजीच्या पानार समज घे
आमच्या लाडक्या महाराष्ट्र मुलखाक
कोनाची नदार लागली, कोनी करणी केली आसात तर
पायाबुडी घालून, जेचा माप तेच्या पदरात घाल
दिल्लीतली जाकीटा नि गल्लीतली काळी टोपी
ह्येंची दातकसाळ बादली आसात तर
तेंच्ये दात तेंच्या घशात घाल रे म्हाराजाऽ
सुजलेले खोके नि माजलेले बोके
झयथय वकत घान करीत आसताना
तेंच्या खिशात गुंडे घाल रे म्हाराजाऽ!
भूत-प्रेत-समंदाक बांदून ठेवणार्या चतु:शीमेच्या अधिकार्या
म्हापुर्सा, म्हाराजा, समर्था, धरतरीच्या आकारा
ह्या तुका अक्षरी ल्हाना ठेवलेला आसा
सुज्ञान लेकराच्या, अज्ञान लेकराच्या हातान
काय भायली भुतुरली चूकभूल झाली आसात
तर ह्या ल्हान्यापान्यावर मखलास कर
नि सगळ्या महाराष्ट्राची रखवाली कर रे म्हाराजाऽऽ
जर काय कोनी घानयारडी राजकारना करून
महाराष्ट्रातले उद्योग-धंदे भायल्या राज्यात पाठवन्
आमच्या तरन्या-ताठ्या पोरांका बेकरारीत लोटीत आसात
गायरानात बैलांका चरवीत आसात
नाटका करीत शीमाभागातल्या मराठी मानसांका
तरास देयत तेंची इटंबना करीत आसात
म्हापुर्सांचो अपमान करनार्यांच्या
मांडयेक मांडी लावन् बसत आसात
भ्रष्टाचार करून, तुज्या गोरगरीब लेकरांका
नाडीत आसात, गाडीत आसात
तर तुज्ये गण पाठवन तेचो कुळक्षा कर रे म्हाराजाऽऽ
पंचाक्षरी विषयाक आज ह्या ठिकाणी
पंचशील ल्हाना ठेवलेला आसा
ह्या फळार तू मर्यादा आज राजी होवन्
ही जी काय आमच्या मुंबयच्या पाठी पनवती लागली हा
ती ताबडतोबीन तुज्या ताब्यात घेवन्
जो काय बंदोबस्त करुचो तो कर ते म्हाराजाऽ
आमच्या मुंबयक परत महाराष्ट्रापासून तोडुचो डाव खेळनार्या
तोंडाच्ये खुळखुळे वाजवीत लंबेचवडे बाईट देनार्या
भुरट्यांका, खुरट्यांका, सोरट्यांका धडो शिकव रे म्हाराजाऽऽ
देवा ज्या श्री शिवछत्रपतींनी शके १५८६च्या
मार्गशीर्ष बद्दल द्वितीयेक, कुरटे मालवण बेटावर
खुटी मारून सिंधुदुर्ग किल्ल्याची मठी स्थापन केली
त्या मठयेत तू वावरतंस, तुजी पताका फडकत ठेवतंस
आनि सगळ्या मराठी राज्याची रखवाली करतंस म्हाराजा
आज रवळनाथ, पावणाय राजी होवन्
ही जी काय सालाबादप्रमाणे
`मार्मिक’वाल्यांनी शब्दांची आरास मांडलेली आसा
ती मान्य करून घे रे म्हाराजा
आनि तेंच्या कार्यात तेंका येश दी, बरकत दी
आनि तेंका उजवो पाचवो कौल दी रे म्हाराजाऽऽ
आज अवगत चाळेगत मोडात्री निरंकार ह्येंका
गुळ-खोबरा, काजाळ कुंकू दिलेला आसा…
`मार्मिक’ फुला-फळांनी तुजी वटी भरलेली आसा
त्यापरमाण तू राजी होवन्
ह्या जाती-धर्मात विष कालवनार्यांका
इनाकारण ईडी-शीबीआय पाठी लावणार्यांका
मूळ मराठी घरात भांडना लावनार्यांका
पायाबुडी घेवन्, तुजा सामर्थ्य दाखवन्
आमच्या महाराष्ट्राक परत सुखा-समाधानाच्ये दिवस
आणुन दी, येश दी, बरकत दी
नि तुज्या सगळ्या बाळ-गोपाळांनी केलेली
ही शेवाचाकरी मान्य करून घे रे म्हाराजाऽ
व्हय म्हाराजाऽऽ!